Προχωρεί σε όλη τη χώρα η κύρωση των δασικών χαρτών και του κτηματολογίου. Ομως πολλά είναι και τα ζητήματα τα οποία προκύπτουν από την εφαρμογή τους, όσον αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς και τη δυνατότητα αξιοποίησης εκτάσεων που έχουν χαρακτηριστεί ως δασικές και θεωρούνται οι εκτάσεις του ελληνικού δημοσίου.

Ετσι πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων εκτός σχεδίου, που είτε τα εκμεταλλεύονται, είτε τα οικοδόμησαν, είτε τα έχουν εγκαταλείψει και είναι ακαλλιέργητοι αγροί, πέφτουν από τα σύννεφα όταν διαπιστώνουν ότι η έκτασή τους είναι δασική. Το πρόβλημα γίνεται ακόμα μεγαλύτερο, όταν οι κάτοχοι που έχουν τίτλους ιδιοκτησίας παίρνουν επιδοτήσεις, τα δηλώνουν στο Ε9 και φορολογούνται από το ελληνικό κράτος, ωστόσο μετά την κύρωση του δασικού χάρτη δεν μπορούν να τα μεταβιβάσουν και γενικότερα υπάρχει πρόβλημα στην εκμετάλλευση των ακινήτων τους. Γι΄ αυτό τον λόγο θα πρέπει οι ιδιοκτήτες ακινήτων σε εκτός σχεδίου περιοχές να ενημερωθούν αν η έκτασή τους έχει χαρακτηριστεί ως δασική ή αναδασωτέα. Επίσης όσοι ιδιοκτήτες έχουν προετοιμαστεί για αγοραπωλησίες θα πρέπει να μεριμνήσουν για νέα τοπογραφικά διαγράμματα, τα οποία θα έχουν αναφορά στους νέους μερικώς κυρωμένους δασικούς χάρτες. Στο πλαίσιο αυτό το Υπουργείο Περιβάλλοντος προετοιμάζει νομοθετικά μέτρα για την επίλυση ορισμένων ζητημάτων που έχουν ανακύψει από τους δασικούς χάρτες.

Τι θεωρείται δασική έκταση;

Ως δάση και δασικές εκτάσεις νοούνται οι εκτάσεις με άγρια ξυλώδη βλάστηση, υψηλή ή θαμνώδη καθώς και οι οποιασδήποτε φύσεως ασκεπείς εκτάσεις (φρυγανώδεις ή χορτολιβαδικές εκτάσεις, βραχώδεις εξάρσεις και γενικά ακάλυπτοι χώροι), που περικλείονται, αντιστοίχως, από δάση και δασικές εκτάσεις, καθώς και οι υπεράνω των δασών ή δασικών εκτάσεων ασκεπείς κορυφές ή αλπικές ζώνες των ορέων.

Ποιες εκτάσεις δεν θεωρούνται δασικές;

Δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας:

α) Οι ανέκαθεν γεωργικώς καλλιεργούμενες εκτάσεις.

β) Οι εκτάσεις που φαίνονται ως αγροτικές στις αεροφωτογραφίες έτους 1945 ή εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του 1960.

γ) Οι τεχνητές δασικές φυτείες, που δημιουργούνται, με σκοπό την παραγωγή και εμπορία δασικών προϊόντων ή την αναβάθμιση της αισθητικής του τοπίου.

δ) Οι αλυκές.

ε) Αμμώδεις εκτάσεις της παραλιακής ζώνης, που δεν καταλαμβάνονται από δασική βλάστηση.

στ) Τα πεδινά ρέματα που δεν φέρουν δασική βλάστηση.

ζ) Οι περιοχές, για τις οποίες υφίστανται εγκεκριμένα σχέδια πόλεως ή καταλαμβάνονται υπό οικισμών, τα όρια των οποίων έχουν εγκριθεί με πράξεις της Διοικήσεως ή βρίσκονται εντός ορίων εγκεκριμένων πολεοδομικών μελετών ή ρυμοτομικών σχεδίων και όπως τα όρια αυτά έχουν εφαρμοσθεί στο έδαφος ή πρόκειται περί οικοδομήσιμων εκτάσεων των οικιστικών περιοχών ή αποτελούν εκτάσεις Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων, που έχουν εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο.

η) Οι ζώνες των αποστραγγιστικών δικτύων, που φέρουν δασική βλάστηση φυσικώς ή τεχνητώς δημιουργημένη.

Πώς θα μάθω αν το χωράφι μου είναι δασικό;

α) Ο κάθε πολίτης μπορεί να απευθυνθεί στη Δ/νση Δασών.

β) Επίσης στην ιστοσελίδα www.ktimanet.gr έχουν αναρτηθεί όλοι οι δασικοί χάρτες (κυρωμένοι και αναρτημένοι). Ο πολίτης αφού αναζητήσει το ακίνητό του στην ηλεκτρονική εφαρμογή, μπορεί να δει τον χαρακτηρισμό του. Ο χαρακτηρισμός του έχει δύο γράμματα. Το πρώτο αφορά στον χαρακτήρα της έκτασης το 1945 ή το 1960 και το δεύτερο στη νεότερη περίοδο 2007- 2009. Αν για παράδειγμα έχει χαρακτήρα ΔΑ, σημαίνει ότι ήταν δασική έκταση ή δάσος παλαιότερα και πλέον έχει άλλη χρήση (π.χ. αγροτική).

γ) Τέλος, μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να απευθυνθεί σε τεχνικό και δασολογικό γραφείο.

Τι ισχύει με τις εκτάσεις, που ήταν δασικές και παραχωρήθηκαν από το κράτος;

Δεν χαρακτηρίζονται ως δάση ή δασικές εκτάσεις που έχουν απωλέσει τον δασικό τους χαρακτήρα πριν τις 11.6.1975 λόγω επεμβάσεων που έγιναν με βάση σχετική διοικητική πράξη, όπως παραχωρητήρια του Υπουργείου Γεωργίας, εποικισμός κλπ.

Τι ισχύει για τις παρανόμως ξεχερσωμένες εκτάσεις;

Για τις εκτάσεις που εκχερσώθηκαν για γεωργική εκμετάλλευση χωρίς άδεια της αρμόδιας δασικής αρχής, και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο για γεωργική ή δενδροκομική καλλιέργεια και εκμετάλλευση, δόθηκε από το κράτος η δυνατότητα της πλήρους εξαγοράς εκτάσεων που εκχερσώθηκαν πριν το 1975 και αγοράς του δικαιώματος διατήρησης της παράνομης αγροτικής χρήσης για όσες εκχερσώθηκαν από το 1975 έως το 2007. Με απόφασή του όμως το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε μη νόμιμη την νομοθετική ρύθμιση και η εν λόγω διαδικασία εξαγορών έχει παγώσει μέχρι να κριθεί η υπόθεση από την Ολομέλεια του ΣτΕ. Το ζήτημα είναι πολύ σημαντικό δεδομένου ότι οι εκτάσεις αυτές συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με τις ενισχύσεις που παίρνουν οι αγρότες από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και αφορά περί στα 2 εκατ. στρέμματα σε όλη τη χώρα, ενώ οι αιτήσεις εξαγοράς που έχουν κατατεθεί ξεπερνούν τις 260.000

Τι ισχύει για τους δασωμένους αγρούς;

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η δασική νομοθεσία δεν άλλαξε με τους δασικούς χάρτες. Συγκεκριμένα ο πολίτης θα πρέπει να γνωρίζει ότι για να θεωρείται ένας αγρός ως δασωμένος θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

(α) οι εκτάσεις να φαίνονται ως αγροτικές στις αεροφωτογραφίες του 1945 ή εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς του έτους 1960, και να δασώθηκαν μεταγενέστερα, λόγω εγκατάλειψης (δηλαδή πρέπει οι εκτάσεις να εμφανίζουν κατά το χρόνο εξέτασης τους δασική μορφή)

(β) να υπάρχουν για τις εκτάσεις αυτές τίτλοι ιδιοκτησίας οι οποίοι ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο της 23ης Φεβρουαρίου 1946 και έχουν μεταγραφεί.

Προσοχή όμως, γιατί δεν μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις του εν λόγω άρθρου:

✓εκτάσεις για τις οποίες το Δημόσιο έχει τίτλο ιδιοκτησίας (από διαθήκη, δωρεά, δικαστική απόφαση κ.λπ.)

✓εκτάσεις που είναι καταγεγραμμένες ως δημόσια κτήματα (για την εφαρμογή της διάταξης απαιτείται προσκόμιση βεβαίωσης από την οικεία κτηματική υπηρεσία).

Τι θα γίνει με τους δασωμένους αγρούς, που δεν υπάρχουν τίτλοι, διότι έχουν μεταβιβαστεί προφορικά από γενιά σε γενιά;

Εδώ υπάρχει πρόβλημα, διότι δεν μπορεί να προβληθεί δικαίωμα κυριότητας εκτάσεων με βάση τη χρησικτησία, αλλά θα πρέπει η κυριότητα να αποδεικνύεται με έγγραφο τύπο (συμβόλαια).

Ποιες χορτολιβαδικές εκτάσεις εξαιρούνται της δασικής νομοθεσίας;

(α) Χορτολιβαδικές εκτάσεις που έχουν αναγνωριστεί ως ιδιωτικές.

(β) Πεδινές χορτολιβαδικές εκτάσεις. Ως πεδινές χορτολιβαδικές εκτάσεις (μη ορεινές ή ημιορεινές και μη κείμενες επί ανώμαλων εδαφών) θεωρούνται οι εκτάσεις που το υψόμετρο δεν υπερβαίνει τα 100 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, η δε μέση κλίση της εδαφικής επιφάνειας δεν υπερβαίνει το 8% και η μέγιστη εδαφική κλίση δεν ξεπερνά το 12% επί του συνόλου της εδαφικής επιφάνειας.

Τι γίνεται με τα κτίσματα που έχουν οικοδομική άδεια;

Η Πολεοδομία χορηγεί βεβαίωση που αναφέρει ότι η οικοδομική άδεια είναι σε ισχύ, δεν έχει ανακληθεί και εξεδόθη καλύπτοντας την αναγκαία επιφάνεια και τα όρια αρτιότητας σύμφωνα με το τοπογραφικό διάγραμμα που συνοδεύει την άδεια.

Τι κάνουμε σε ακίνητα, για τα οποία έχουν υποβληθεί αντιρρήσεις;

Για αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί καμία μεταβίβαση έως ότου εκδοθεί η απόφαση της Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.) και η μορφή του ακινήτου οριστικοποιηθεί στον κυρωμένο δασικό χάρτη.

Τι γίνεται όταν το ακίνητο βρίσκεται σε περιοχή χωρίς δασικό χάρτη;

Σε αυτήν τη περίπτωση απαιτείται τελεσίδικη Πράξη Χαρακτηρισμού καθώς και αναγνωρισμένος τίτλος ιδιοκτησίας από το Δημόσιο προκειμένου οποιαδήποτε μεταβίβαση να είναι νόμιμη.

Μπορεί να γίνει μεταβίβαση εκτάσεων αιτία θανάτου;

Σύμφωνα με την εκτίμηση των νομικών, στην περίπτωση μεταβίβασης εκτάσεων αιτία θανάτου (δηλαδή πράξη δήλωσης αποδοχής κληρονομίας), συνεπεία του κανόνα της αμεσότητας που χαρακτηρίζει την κληρονομική διαδοχή, επέρχεται κτήση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο όχι με πράξη εν ζωή αλλά αιτία θανάτου ως συνέπεια κληρονομικής διαδοχής η οποία διέπεται από τον κανόνα της καθολικότητας και ως εκ τούτου για τις πράξεις δήλωσης αποδοχής κληρονομίας δεν απαιτείται η προσκόμιση οιουδήποτε εγγράφου από τη δασική υπηρεσία.

Τι ισχύει για τους οικισμούς του Πηλίου, όπου ακυρώθηκαν τα όρια οικισμών;

Για τις εκτάσεις αυτές η έκδοση νέων οικοδομικών αδειών, ή αδειών επέκτασης, σε εκτάσεις κείμενες εντός αυτών των περιοχών, επιτρέπεται μόνο αν βεβαιώνεται από το αρμόδιο Δασαρχείο ότι ο χαρακτήρας της έκτασης τους δεν είναι δασικός. Κατ’ αναλογία, σε περίπτωση μεταβίβασης, εκτιμούμε ότι απαιτείται βεβαίωση από το αρμόδιο Δασαρχείο ότι ο χαρακτήρας της έκτασης δεν είναι δασικός (Πράξη Χαρακτηρισμού).

Τι γίνεται όταν έχουμε κάνει τακτοποίηση αυθαιρέτου κτίσματος με τον νόμο περί αυθαιρέτων σε δασική έκταση σύμφωνα με τον κυρωμένο δασικό χάρτη;

α) Αν κάνατε αντίρρηση, θα περιμένετε την εκδίκαση της από την αρμόδια επιτροπή. Σε περίπτωση όμως που απορριφθεί η ένσταση από την αρμόδια επιτροπή τότε ακυρώνεται η τακτοποίηση/νομιμοποίηση, διότι ο νόμος απαγορεύει ρητά τη τακτοποίηση αυθαιρέτων κτισμάτων που βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων.

β) Αν δεν κάνατε αντίρρηση και η έκταση χαρακτηρίστηκε δασική στον κυρωμένο δασικό χάρτη, τότε η τακτοποίηση είναι άκυρη.

γ) Στην περίπτωση που το κτίσμα συμπεριλήφθηκε σε περίγραμμα με ιώδες χρώμα και εξαιρέθηκε του κυρωμένου δασικού χάρτη, θα περιμένετε την ανάρτηση που θα γίνει άμεσα προκειμένου να καταθέσετε αντίρρηση. Στη συνέχεια θα περιμένετε να δείτε μήπως σας καλύψει η νέα νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζει η κυβέρνηση για τα δασικά αυθαίρετα.

Τι γίνεται στην περίπτωση που ο πολίτης δεν πρόλαβε να καταθέσει εμπρόθεσμη αντίρρηση;

Σύμφωνα με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν γίνονται δεκτές εκπρόθεσμες αντιρρήσεις. Οι διευθύνσεις δασών όμως δέχονται εκπρόθεσμες ενστάσεις κατά του δασικού χάρτη περιμένοντας οδηγίες από το αρμόδιο υπουργείο για το αν και πότε θα εξεταστούν.

 

Πηγή: taxydromos.gr